Klassenmanagement begint met schoolvisie op onderwijs met ICT

Het onderwerp vandaag op Discussie Dinsdag was “Goede inzet van ICT vraagt om goed tijd- en klassenmanagement”. Daarnaast namen we ook de hypothese mee of het aantal mannelijke leerkrachten in een school invloed heeft op het gebruik van ict in het onderwijs. In dit artikel een uitgewerkte samenvatting.

Het lijken twee verschillende onderwerpen. Toch zijn ze wel degelijk met elkaar in verband te brengen, zo bleek. Mannen lijken in de praktijk meer de neiging te hebben om zich op de techniek te storten, daar waar vrouwen zich meer op de inhoud lijken te focussen. Mannen lijken eerder dingen uit te gaan proberen, bijvoorbeeld nieuwe gadgets, toepassingen of applicaties en dan pas te bedenken wat je er mee zou kunnen in het onderwijs. Misschien wel niets, is dan de conclusie, maar ik heb wel weer wat leuks gedaan (met de kinderen, uiteraard!) ook al kostte het best veel tijd. Vrouwen lijken aan de andere kant te beginnen. Eerst nadenken. Wat kan ik er mee? Wat levert het me op? Voegt het wat toe? En dan pas gaan ze experimenteren. Of juist niet natuurlijk.
Nu is dit niet op wetenschappelijk onderzoek gestoeld en bevestigen uitzonderingen de regel! Een zoektocht op internet levert heel wat vrouwelijke leerkrachten en docenten op, die heel ict-minded zijn en zeer innovatief!

Daarmee hebben we meteen al enkele aspecten genoemd, die ook verband houden met tijd- en klassenmanagement. Immers, iets nieuws uitproberen kost tijd en levert niet altijd op korte termijn resultaat op. Het is vaak een tijdsinvestering, die zich pas later terugbetaalt. Daarbij geldt, dat het zich niet altijd in tijd terugbetaalt, maar ook in leerplezier, leerrendement, op sociaal gebied of in het feit, dat veel vaardigheden werden aangesproken bij één enkele opdracht.
Maar waar ligt de grens? Wanneer maak je de keuze om te stoppen of om er niet eens aan te beginnen? Door welke argumenten laat je je dan leiden? Stop je er bewust tijd in of kost het je ongemerkt meer tijd dan je gewild had, soms ten koste van andere zaken?
Dat vraagt dus om het maken van keuzes. En dan het liefst bewust op basis van argumenten. En ook altijd gericht op je doel, namelijk goed, eigentijds en effectief onderwijs geven!

En dan de organisatie binnen je klas. De inzet van ICT-middelen of nieuwe media vraagt om planmatige aanpak. Immers je hebt ze maar beperkt tot je beschikking. Vaak heb je meer leerlingen dan computers en meer wensen dan tijd. Maar zijn de computers steeds in gebruik of staan ze op veel momenten ook ongebruikt. En wanneer je ze zelf niet nodig hebt, is het dan mogelijk om ze door een collega te laten gebruiken? Wanneer heeft de inzet van ICT een meerwaarde voor je les en wanneer niet? Dat vraagt, opnieuw, om keuzes maken. Opnieuw op basis van argumenten en visie.

Zo bezien is klassenmanagement wat ICT betreft ook geen zaak van een individuele leerkracht. Het begint met het als school formuleren van visie en beleid op het gebied van onderwijs in het algemeen en daarin verweven de inzet van ICT. Vervolgens is het zaak om met elkaar vast te stellen, wat dat betekent voor je organisatie. Hoe kunnen we uitvoeren wat we willen en wat hebben we daarvoor nodig? Hierbij valt onder andere te denken aan het maken van een schoolbrede planning. Maar ook de inrichting van de school en de plaats van de leermiddelen verdienen de aandacht. Sluit dat aan bij het concept, dat je voor ogen hebt? En is ook vastgelegd, wat je als school minimaal van je personeel verwacht aan vaardigheden, aan innovatief werken, aan scholing. Is er over nagedacht om zelfstudie een vast percentage te geven van de niet-lesgebonden uren en wordt dat ook besproken in ontwikkel- of functioneringsgesprekken?
Pas daarna kunnen op individueel niveau de puntjes op de i worden gezet. Daarbij zou, wanneer nodig, bijvoorbeeld coaching ingezet kunnen worden, als collega’s onderling (collegiale consultatie), door een intern begeleider, een ict-coördinator of door een schoolleider. Is er eventueel scholing nodig, individueel of als team?

In de discussie kwamen, naast hierboven genoemde zaken nog verschillende andere tips voorbij. We geven een opsomming:

• Kijk eens naar mogelijkheden om slimmer te werken, bijvoorbeeld bij Lifehacking. Wat kun je daarvan toepassen in je werk in het onderwijs?
• Lees de brochure van Kennisnet over klassenmanagement.
  
• Werk met dag- of weektaken en geef het werken op de computer daarop een plek.
• Kies bewust voor bepaalde activiteiten of werkvormen en organiseer dat goed.
• Stel je bij het voorbereiden van je les consequent de vraag: Hoe kan ik ICT inzetten bij deze les? Bij mijn instructie? Bij de verwerking? Als onderzoeksmiddel? (Waarbij soms ook het antwoord is, dat het niets toevoegt!)
• Deel goede voorbeelden en ideeën met je collega’s!
• Start klein, met wat snel resultaat geeft en voor de persoon in kwestie relevant is. Dat motiveert enorm!
• Niet alles hoeft gelijktijdig. Een toets kan ook digitaal worden afgenomen verspreid over de dag of week.
• Organiseer als school bronnen op internet en op je schoolnetwerk.
• Gebruik je methode als inspiratie, niet als Bijbel.
• Lose control, Gain command!
  

Tot zover het verslag van de discussie. Er valt nog veel meer over te zeggen! Heeft u zelf nog aanvullende opmerkingen of ideeën? Plaats ze als reactie op deze blogpost.
De links die genoemd zijn tijdens de discussie zijn terug te vinden op discussiedinsdag.yurls.net.

Volgende week houden weer een nieuwe discussie over een nieuw onderwerp!
#netwijs Discussie Dinsdag: elke dinsdag tussen twaalf en twee op Twitter. Discussieer mee over Onderwijs en ICT!