woensdag 4 augustus 2010

Standaardisatie digibordsoftware wenselijk voor gemiddelde leerkracht

Het onderwerp vandaag op Discussie Dinsdag was “Stand-alone of online varianten van digibord software zijn prima bruikbaar.” In dit artikel een uitgewerkte samenvatting.

De digitale schoolborden hebben het onderwijs veroverd de afgelopen jaren. En inmiddels doen ook de LCD-schermen hun intrede in de klaslokalen. Deze borden en schermen worden geleverd met bijbehorende merkgebonden software. Denk bijvoorbeeld aan het SMART Board, het ActivBoard, het StarBoard, het HD-bord of één van de 20 andere merken digiborden. Maar inmiddels zijn er ook diverse merk-onafhankelijke software-pakketten verkrijgbaar. Kennisnet maakte er een overzicht van. In sommige gevallen zijn ze gratis te gebruiken. En dan zijn er ook nog de verschillende platforms met tools voor gebruik op het digibord en altijd en overal online beschikbaar.

André Manssen vroeg zich op zijn weblog af, wat het nut is van deze merk-onafhankelijke software. Er zit toch al software bij het bord? Henk Heurter maakte een vergelijking van verschillende beschikbare pakketten op het Netwijs Edublog. Tijd om er een Discussie Dinsdag aan te wijden.

Wanneer je als school een digibord of LCD-scherm aanschaft, laat je je als het goed is goed voorlichten. Daarbij wordt zowel naar de hardware als naar de software gekeken. Kan het bord, technisch en softwarematig, wat je er mee voor ogen hebt? Sluit het aan bij je wensen? Waarom kies ik voor dit bord en niet voor die ander?
Na het maken van een keuze volgt de implementatie, vaak met één of meer trainingen gericht op het leren gebruiken van de software. Dit is dan de software, die meegeleverd wordt bij het bord. Wat een extra mogelijkheden ineens ten opzichte van het krijtbord! Tot zo ver niets aan de hand.
Dan komt het moment, dat leerkrachten wat meer thuis raken in het gebruik van het digibord en verder gaan kijken. De portalen met filmpjes voor het onderwijs. En de sites met allerlei handige gereedschappen, die tijdens de les heel goed bruikbaar zijn. Nog meer mogelijkheden en allemaal online beschikbaar. Ook wordt eens gekeken naar lessen, die door anderen zijn gemaakt. Je kunt ze downloaden en zo in je eigen les gebruiken, soms na zelf wat bijschaven. Prachtig toch?

Dan kom je lessen tegen, die gemaakt zijn met bijvoorbeeld de SMART Notebook software. Net over een onderwerp waar jij aandacht aan gaat besteden. Maar je hebt een ActivBoard in je klas hangen. Kun je de les gebruiken? Ja, maar je bent wel aangewezen op de online beschikbare Notebook Express of de Notebook Viewer. Extra software dus. Importeren in ActivInspire kan ook, maar bepaalde functionaliteiten, die in de les zaten, zullen dan niet meer werken. Wat gemaakt is met de software van bord A is niet zomaar te gebruiken op bord B. Het installeren van de software van een ander merk bord is vaak ook geen optie. De software is niet los van een bord aan te schaffen. En als je er al de beschikking over hebt merkt de software bovendien, dat de juiste hardware ontbreekt en zal niet of niet goed functioneren.
Educatieve uitgeverijen doen ook nog een duit in het zakje, door los van elkaar, methodegebonden software en tools te ontwikkelen. Bedienen van de klanten, maar tegelijk ook meer versnippering.

Dat is, waar scholen tegen aan lopen. Gemaakt materiaal is niet uitwisselbaar vanwege de verschillende soorten software. Soms wordt er dan voor gekozen om merk-onafhankelijke software te gebruiken, vaak naast de merk-gebonden software. Soms ook omdat dat andere pakket net die mogelijkheden heeft, die jij wilt gebruiken. Kijken we dan ook nog naar de portalen met digibord-gereedschappen en filmpjes, dan heb je heel wat tot je beschikking.
Een grote gereedschapskist met alles wat je nodig hebt om een geweldige les te geven. Het vereist wel, dat een leerkracht in staat moet zijn al die gereedschappen te overzien, van elkaar te onderscheiden en op een goede manier te gebruiken en zo een goede les te arrangeren. Die gereedschappen gebruik je om interactief, motiverend onderwijs te geven.

Bij de vele softwarepakketten, of ze nu merk-gebonden of merk-onafhankelijk zijn, zit overigens veel kaf tussen het koren. Veel pakketten zijn niet geschikt voor onderwijskundig gebruik. Anderen daarentegen zijn gemaakt vanuit het onderwijs en hebben al jarenlang ervaring in het onderwijs en een lange ontwikkeling achter de rug. De kwaliteitsverschillen zijn groot en daar zit vaak ook een prijskaartje aan.

Zou het onderwijs er niet bij gebaat zijn bij meer standaardisatie, zodat het niet direct uitmaakt op welke school je werkt, maar je altijd en overal de beschikbare materialen en tools kunt gebruiken op elk digibord of LCD-scherm? De hardware zou toch niet je keuzemogelijkheden mogen inperken? Legt dit niet een rem op het delen van materiaal, wat juist nu zo wordt gestimuleerd?
Standaardisatie is een lastig probleem. Kijk naar de vele soorten video-formaten. Of denk aan de talloze verschillende opladers voor mobieltjes of de apps, die alleen op bepaalde telefoons werken. Enerzijds willen fabrikanten mensen binden, anderzijds willen ze zoveel mogelijk mensen bereiken. Wat geef je vrij en wat niet? Er moet immers geld worden verdient!
Er is overigens een poging gedaan een Common File Format te ontwikkelen, maar het leverde niet echt een sterk resultaat op.

Voor scholen is het zaak om zich goed te oriënteren en binnen een vereniging of samenwerkingsverband afspraken te maken en zo in elk geval intern te zorgen voor een standaard.
Sommige merken doen hun best om tot op zekere hoogte te zoeken naar afstemming. SMART doet een poging om met de webbased Notebook Express mensen te bedienen, die niet de beschikking hebben over een SMART Board en toch een Notebook les willen gebruiken. Er wordt nog volop aan gesleuteld. Andere merken zullen ongetwijfeld ook met een dergelijk concept komen. Voor de gemiddelde leerkracht zou het wenselijk zijn om meer uitwisseling tussen de softwarepakketten mogelijk te maken.

Ook is het verstandig, dat scholen zich realiseren, dat er van de leerkracht van nu een nadere mindset nodig is. Om de vele gereedschappen, lesactiviteiten, web2.0-toepassingen, etc. te gebruiken in je les vereist de nodige vaardigheden en vraagt van de leerkracht dat hij een les kan arrangeren. Dat is wat anders dan een les geven uit de methode. Het past ook bij ontwikkelingen als Passend Onderwijs, wat vraagt om maatwerklessen, soms naast de methode soms in plaats van.
Een mooi beeld om vast te houden: Wanneer je gaat koken gebruik je eerst een recept. Het liefst van een ervaren kok om misbaksels te voorkomen. Je gebruikt daarbij wel je eigen pannen en je eigen keukengerei. Na verloop van tijd ken je het recept en ga je variëren en bepaalde ingrediënten aanpassen, omdat het dan net even lekkerder is of net even weer anders, waardoor het opnieuw verrassend is.
Zo is het ook met lesgeven met een digibord. Het zou jammer zijn, wanneer de leerkracht alles voorgeschreven krijgt van recept tot aan gerei en niet meer zelf kan bepalen hoe hij wil kokkerellen!

Tot zover het verslag van de discussie. Er valt nog veel meer over te zeggen! Heeft u zelf nog aanvullende opmerkingen of ideeën? Plaats ze als reactie op deze blogpost.
Op discussiedinsdag.yurls.net vindt u nog enkele interessante aanvullende links, die genoemd werden tijdens de discussie.

Volgende week houden weer een nieuwe discussie over een nieuw onderwerp!
#netwijs Discussie Dinsdag: elke dinsdag tussen twaalf en twee op Twitter. Discussieer mee over Onderwijs en ICT!

4 opmerkingen:

  1. Ik zie dat BECTA [1] de hand heeft gehad in het realiseren van Interactive Whiteboard Common File Format waarvoor het een technische specificatie [2] heeft gepubliceerd en een referentie-implementatie Board Viewer [3] heeft vrijgegeven. De vraag die bij mij door mijn hoofd speelt is hoe en door wie wellicht samenwerking kan worden gezocht met BECTA? Verdere acties kunnen zijn om contact te leggen op nationaal niveau met OCW, EZ en uitvoerende instanties van hun beleid. Maar ook internationaal niveau bij zowel de Britse regering alsook bij de Europese Commissie. Misschien dat wellicht gericht om actie kan worden gevraagd bij Kroes?

    Wat speurwerk op het internet stemt met uitermate droevig als ik lees dat leveranciers van digiborden het juridisch onmogelijk maken om software op verschillende digibord-oplossingen te gebruiken. Het interoperabiliteitsvraagstuk aangaande digiborden komt op mij over als een blinde vlek als het gaat om digitale leermiddelen.

    Dit vraagt om wat meer (re)acties. Wanneer een duidelijk partij uit het onderwijs dit onderwerp wil dragen dan bied ik mijn diensten en mijn netwerk aan om te helpen.

    Fabrice Mous
    info [apestaart] fabricemous.nl


    [1] http://en.wikipedia.org/wiki/Becta
    [2] http://industry.becta.org.uk/display.cfm?resID=39694
    [3] http://iwbcff.sourceforge.net/

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik kwam een artikel tegen op de website van BECTA. (http://industry.becta.org.uk/display.cfm?resID=33890)
    Het dateert uit 2007 en verwoordt, wat nu nog steeds speelt. In dat opzicht lijkt de tijd te hebben stil gestaan.
    Wel is het zo, dat er nu veel meer dan toen online beschikbaar is, waardoor er in zekere zin al meer sprake is van onafhankelijkheid van de hardware-leveranciers.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Een échte standaard zal op korte termijn niet haalbaar zijn mijns inziens, maar Powerpoint kan al wel als standaard gezien worden. Elke leerkracht heeft wel een les / presentatie / prentenboek in Powerpoint.
    Wellicht kan Semblio in combinatie met OneNote uitkomst bieden. Heel veel scholen hebben Microsoft Office licenties. Henk Heurter schreef al eerder iets over Semblio op ons blog: http://netwijs.blogspot.com/2009/11/content-ontwikkelen-met-semblio.html

    BeantwoordenVerwijderen
  4. De meeste leverenciers van IWB's voldoen aan de Becta standaard. Op de site van de Becta is zelfs een programma te downloaden om documenten om te zetten, maar.....
    elk IWB programma heeft zijn eigen USP's en features.
    Als ik een specifieke truuk gebruik wat in interwrite of activeinspire goed werkt, betekent dat niet dat die feature in NB ook goed werkt. Dus hou je het probleem dat interactiviteit bij omzetten van bestandsformaten verdwijnt en dus de les niet optimaal werkt.
    De twee grootste IWB leveranciers kunnen elkaars bestandformaten ook importeren, maar je mist altijd een stuk interactiviteit.
    een ppt goed in pptx omzetten gaat al niet lekker, een ppt in een prezi of keynote omzetten lukt ook heel slecht. Dus een flp in notebook omzetten zal ook niet perfect gaan.
    Die common file format van de Becta gaat hem dus denk ik niet worden, vandaar ook denk ik dat er vanaf 2008 niets meer mee gedaan is en het nooit echt aangeslagen is. De gratis tools voldoen overigens helemaal niet aan de eisen van Becta.
    Uitdaging: Wie gaat op basis van de specs van het common file format een goed programma schrijven dat de verschillende bestandsformaten goed in elkaar om kan zetten????
    In de discussie afgelopen dinsdag zijn de IWB producten van uitgevers overigens aardig buiten schot gebleven. Ik betwijfel of de software van thieme en malmberg erg op elkaar gaan lijken en dus eenvoudig te gebruiken zijn, of dat een school in het kader van gebruiksgemak eigenlijk moet gaan kiezen voor één uitgever en daar alle methodes moet gaan kiezen.......

    BeantwoordenVerwijderen