dinsdag 26 april 2011

Onderzoek naar Onderwijs en ICT beter afstemmen en zorgvuldiger gebruiken

Het onderwerp vandaag op Discussie Dinsdag was “Samenhang aanbrengen in onderzoek naar effect van ICT in het onderwijs”. In dit artikel een uitgewerkte samenvatting.

Aanleiding voor de discussie was een eerdere blogpost op ons Edublog naar aanleiding van de Vlootschouw 2011 van Kennisnet. Daarin komen enkele vragen naar voren. De stelling van vandaag is één daarvan.

“Die samenhang aanbrengen is toch logisch? Daar zijn we het toch snel over eens?” Dit was een eerste reactie die binnenkwam. Maar is dat inderdaad logisch? Bij verschillende gepresenteerde onderzoeken is het maar de vraag in hoeverre dat gebeurt is. In een uitgebreide reactie stelt onderzoekster Amber Walraven dat er wel degelijk naar andere onderzoeken wordt gekeken, maar dat van veel onderzoeken de resultaten (nog) niet gepubliceerd zijn en je er dus als onderzoeker geen kennis van kunt nemen. De vlootschouw bood hiervoor een mooie gelegenheid.

Even buiten de discussie om: Binnen de Netwijs Opleiding is één van de opdrachten het doen van literatuuronderzoek. Ook de deelnemers aan de opleiding geven aan, dat er zo weinig goed onderzoeksmateriaal te vinden is, althans Nederlandstalig.
Omdat van veel onderzoeken de resultaten niet (breed) bekend zijn, is overlap en herhaling ook niet te voorkomen. Een belangrijke stap die dus wellicht gezet moet worden, is het inrichten van een centraal punt waar dergelijke onderzoeksresultaten kunnen worden verzameld en waar ook een overzicht te vinden is van nog lopende onderzoeken. Deels is dat er al via SURFnet en Kennisnet, maar blijkbaar nog onvoldoende. Wellicht zou het beter in kaart brengen behulpzaam kunnen zijn bij het beter informeren van het onderwijsveld en het beter op elkaar afstemmen en/of samenwerken bij onderzoeken. Dat zou ook kostenbesparend kunnen zijn: bepaalde fasen van onderzoek zouden wellicht korter kunnen, waardoor eerder dieper kan worden onderzocht. Ook voor de kwaliteit kan dat bevorderend zijn.

Binnen de scholen ligt er ook een verantwoordelijkheid: nemen zij voldoende kennis van onderzoeken die gedaan zijn en laten zij hun visie en beleid hierdoor beïnvloeden? Hier ligt een schone taak voor de driehoek van directie – ICTcoördinator – IBer. Maar ook van de individuele leerkracht en docent mag verwacht worden dat ze bijblijven, overigens niet alleen wat betreft het gebruik van ICT. In vergelijking met het bedrijfsleven wordt daar nog wel eens te gemakkelijk en vrijblijvend mee omgegaan. Eigen ervaringen (en materialen) delen hoort daar zeker bij.

Toch is enige filtering, waarbij gekeken wordt naar wat voor de school wel en niet relevant is en past bij de visie op onderwijs, ook zeker van belang. De genoemde driehoek zou daar een belangrijke rol in kunnen spelen. Daarbij kunnen ook de drie G’s meegenomen worden, waarvoor de meeste leerkrachten en docenten gevoelig zijn: Gemak – Gewin – Genot.

Voor zowel de leerkrachten en docenten als voor de onderzoekers geldt overigens, dat de snelheid van de ontwikkelingen en mogelijkheden niet is bij te benen. De vraag is echter of dat noodzakelijk is. Niet alles hoeft onderzocht te worden om gebruikt te worden en goed te werken. Veel belangrijker is de algemene vraag, en die is eigenlijk van alle tijden: Welke zaken spelen een rol wil iets effect hebben op het leren en wanneer? Op basis daarvan in combinatie met de eigen onderwijsvisie kan de school keuzes maken in welke middelen wel en niet worden ingezet en wanneer dat gebeurt.

Een ander belangrijk punt tot slot is de zorgvuldigheid in het gebruik van onderzoeksgegevens. De resultaten komen voort uit onderzoek in vaak een beperkte periode, een beperkte groep en een beperkte onderzoeksvraag. Binnen de kaders van het onderzoek kan een positief effect blijken te hebben. Dat wil echter nog niet zeggen, dat het zomaar veralgemeniseerd kan worden. Welke rol spelen commerciële belangen daarbij een rol? Als gesteld wordt, dat iets uit onderzoek blijkt, dan is het goed ook kennis te nemen van de kaders en randvoorwaarden. Het gezond verstand gebruiken en niet alles zomaar geloven. Gelukkig zijn we in het onderwijs mediawijs genoeg, toch?

Tot zover het verslag van de discussie. Was je niet in de gelegenheid om mee te doen, maar heb je wel waardevolle aanvullingen, inspirerende voorbeelden, opmerkingen of interessante links? Plaats jouw reactie onder deze blogpost.

Op discussiedinsdag.yurls.net vind je van alle discussies de bijbehorende interessante aanvullende links, die genoemd werden tijdens de discussies. Heb je zelf een suggestie voor een interessant onderwerp? Mail naar discussiedinsdag@gmail.com om het door te geven.

Aan deze discussie deden de volgende Tweeps mee:
@rinusd, @Netwijs , @jvennink , @Picture_my_day , @Sjaboepaan , @Gijs1982 , @VisieenPassie , @TanjavandenBerg , @amberwalraven , @warempel , @JaapSoft , ICTAda

Volgende week weer een nieuwe discussie over een nieuw onderwerp!
#netwijs Discussie Dinsdag: elke dinsdag tussen twaalf en twee op Twitter. Discussieer mee over Onderwijs en ICT!

Geen opmerkingen:

Een reactie posten