dinsdag 27 september 2011

Help! Een hoogbegaafde kleuter! Wat kan ik met ICT?

Het onderwerp vandaag op Discussie Dinsdag was “Help! Een hoogbegaafde kleuter! Wat kan ik met ICT?”  In dit artikel een uitgewerkte samenvatting.

Het onderwerp van de discussie vandaag leverde weinig respons op. Een hiaat in kennis? Geen ervaring mee op school? Of misschien gewoon een non-issue?

Dat laatste kan haast niet het geval zijn. Vrijwel elke school heeft te maken met ‘kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong’ zoals we dat dan noemen. Al in de onderbouw zal dat gesignaleerd worden door ouders en leerkrachten. Vervolgens komt dan de vraag: wat doen we daar mee? Kunnen we binnen de reguliere activiteiten deze kinderen voldoende uitdaging bieden? Zeker! Mits met voldoende kennis van zaken, zo lezen we in diverse artikelen.

De volgende vraag is in hoeverre ICT-middelen als extra ingezet kunnen worden. Waar ligt de toegevoegde waarde voor het kind? En voor de leerkracht? En inhoudelijk? Dit is, zo werd terecht opgemerkt tijdens de discussie, altijd de vraag die je je moet stellen. In die zin niets nieuws. Toch lijkt het bij deze doelgroep nog extra relevant. Kleuters moeten vooral spelen, is het aloude devies!

Nu zijn er op het internet verschillende spelletjes te vinden, waarmee de nodige uitdaging geboden kan worden, zie bijvoorbeeld de Yurlspagina ‘Hoogbegaafd en dan’? Ook de Doepaden bieden zeker uitdaging. En denk eens aan het gebruiken van de Wii of andere gameconsoles. Toch is het de vraag voor hoe lang dit uitdaging biedt. En ook of het inderdaad dat biedt wat deze specifieke doelgroep nodig heeft.

Vandaag niet veel kant-en-klare antwoorden en tips. Wel allerlei vragen. Op discussiedinsdag.yurls.net vind je nog enkele bijbehorende interessante aanvullende links, die genoemd werden tijdens de discussie. Heb je zelf nog aanvullende opmerkingen, ideeën of ervaringen? Reageer op dit blog!

Heb je zelf een suggestie voor een interessant discussie-onderwerp? Mail naar discussiedinsdag@gmail.com om het door te geven.

Aan deze discussie deden de volgende Tweeps mee:
@rinusd, @Netwijs , @marboneveld , @Boupas , @Sjaboepaan , @GUPAGEBO

Volgende week weer een nieuwe discussie over een nieuw onderwerp!
#netwijs Discussie Dinsdag: elke dinsdag tussen 12.00 uur en 13.00 uur op Twitter. Discussieer mee over Onderwijs en ICT!

woensdag 21 september 2011

Samenwerking Station to Station en Pabo

Laatst sprak ik iemand die drie jaar geleden afgestudeerd is op een Pabo. Het gesprek kwam o.a. op digiborden. Bij mijn vraag wat er op zijn Pabo gedaan is aan de inzet van digitale schoolborden, antwoordde hij: "Niets".
Zonder te willen beweren dat dit exemplarisch is voor de Pabo's in Nederland, is er toch wel een trend geweest waarbij Pabo's wat achterliepen op dit gebied. Waar digiborden grootscheeps zijn aangeschaft op de basisscholen, bleef de begeleiding van pabostudenten bij de didactische inzet van dit hulpmiddel wat achter.

Inmiddels is er veel veranderd. Zo zagen docenten van de Gereformeerde Pabo in Zwolle, onderdeel van de Gereformeerde Hogeschool Zwolle, in dat er iets moest gebeuren in de begeleiding van hun studenten. De laatsten worden op hun stagescholen immers bijna dagelijks geconfronteerd met digiborden.
Deze docenten kwamen in contact met Station to Station. Na enige gesprekken werd besloten dat Station to Station een lessenserie zou ontwikkelen, welke daarna door de docenten aan hun studenten zou worden gegeven.
In deze lessenserie moest ruimte zijn voor het ontwikkelen van persoonlijke vaardigheden (de knoppen), maar vooral voor didactisch inzicht: wanneer heeft het digitale schoolbord meerwaarde ten opzichte van het krijtjesbord, hoe zorg je ervoor dat leerlingen meer betrokken worden bij de instructie, hoe profiteer je in dit kader optimaal van de mogelijkheden van de software en van toepassingen op internet en last but not least: welke decentrale rol kan het digibord hebben. Met dit laatste wordt bedoeld dat het digibord ook een hulpmiddel kan zijn bij extra instructie aan kleine groepen (verlengde instructie), bij vormen van samenwerken en ook in het werken in circuitvorm.

In deze lessenserie kwamen bovengenoemde aspecten aan de orde. Een van de belangrijke uitgangspunten tijdens het geven van de lessen door de docenten was het feit dat de studenten moesten samenwerken (o.a. in de vorm van coöperatief leren)en  elkaars lessen moesten beoordelen op basis van gehanteerde criteria.

De basis van dit lestraject is ontwikkeld door de onderwijsadviseurs van Station to Station. Na overleg met de docenten van de Pabo is het definitief vastgelegd.

De eindopdracht bestond uit het maken van een digibordles per student (bij voorkeur aansluitend bij het curriculum van de stageschool) met de volgende vereisten:

  • De les is voorzien van een (titel)pagina waarop de les gedocumenteerd is.
  • De les bevat aanwijzingen voor gebruik door derden.
  • De hoeveelheid tekst en het niveau van de tekst is op het niveau van de leerlingen.
  • Er is gebruik gemaakt van beeldmateriaal (foto’s, afbeeldingen, video).
  • Het is interactief element opgenomen in de les (ordenen, categoriseren, onthullen)
  • Het lettertype is zodanig, dat deze ook achterin de klas goed zichtbaar is.
  • Het bordgebruik verhoogt de betrokkenheid door stimulering van zintuigen.
  • De les stimuleert tot interactie waarbij het bord een rol speelt.
  • De les bevat een onderdeel waarbij het bord een decentrale rol heeft.


Deze lessen werden vervolgens door Station to Station beoordeeld aan de hand van de criteria. Bij voldoende resultaat ontvingen de studenten een certificaat plus beoordeling.

Inmiddels is de lessenserie op de Gereformeerde Pabo Zwolle achter de rug, de 17 studenten hebben hun eindproduct gemaakt en Netwijs heeft ze beoordeeld. Alle studenten hebben het certificaat behaald. Daarmee hebben ze voldoende aangetoond welke meerwaarde het digibord in de klas kan hebben ten opzichte van het gebruik dat er tot nu toe nog veel van wordt gemaakt (schrijven en internet kijken).

Opvallend is de enorme creativiteit en enthousiasme die de (tweedejaar) studenten aan de dag legden. De onderwerpen varieerden van 'geluiden in het verkeer' tot 'kunst' tot 'leesles' tot 'geografie' tot 'letters van het alfabet in het Engels'.
Heel bijzonder is ook het gegeven dat de studenten dit traject geheel op vrijwillige basis hebben gevolgd. Er worden op de Gereformeerde Pabo Zwolle op dit moment nog geen studiepunten voor gegeven. Alle lof dus voor de studenten!
Deze lessenserie was een pilot voor de Pabo. Men gaat proberen dit tot een vast onderdeel te maken in het lesprogramma, waarvoor op termijn ook studiepunten kunnen worden gehaald.
Het hele traject is door beiden (de Pabo en Station to Station) als bijzonder positief ervaren.

maandag 19 september 2011

Lessen met ICT: Interview met Koowy

Omschrijving:
De trainers van Station to Station publiceren iedere twee weken een complete innovatieve les om leerkrachten te stimuleren met ICT aan de slag te gaan. De lessen staan altijd in het teken van een onderwijskundig doel waarbij een gratis toepassing op internet als hulpmiddel gebruikt wordt om een les leerzamer, boeiender en interactiever te maken.

Deze week de les Interview met Koowy

Een interview houden komt in alle taalmethoden voor en ook maakt het deel uit van het curriculum op veel VO scholen. Veelal wordt deze activiteit gecombineerd met een excursie, om een interview ook daadwerkelijk te laten plaatsvinden. Het uitvoeren van interviews is vaak een uitdaging vanwege organisatorische en geografische omstandigheden.
We zouden best vaker echte gastsprekers in de les willen hebben en door gebruik te maken van internet is dit mogelijk. Het interview met Koowy kan met wat kleine aanpassingen in het gehele onderwijs worden ingezet. (er is namelijk geen aparte software voor nodig)

Je kunt het lesmateriaal downloaden op de website van Station to Station.

We stellen het erg op prijs als leerkrachten hun ervaringen met ons delen. Dat kan door een bericht achter te laten op ons Blog, te Twitteren naar @netwijs of te reageren via email info@stationtostation.nl
Heeft u ook een innovatieve les gemaakt of heeft u een innovatieve ICT toepassing die u geschikt vindt. Mail ons uw les of lesidee.

P.S. Wist u dat scholen die het C3LO netwerk hebben iedere twee weken een nieuwe les op het netwerk krijgen die door de leerlingen zelfstandig verwerkt kan worden? Deze wordt door onze onderwijsredactie ontwikkeld. Een voorbeeld vindt u hier

donderdag 15 september 2011

De Khan academy

Onlangs stuurde Gert-Jan Blonk, een van de deelnemers aan onze Netwijs opleiding voor ict-coördinatoren me een linkje naar een TED-talk van Salman Khan, de oprichter van de Khan academy.
Ik had al eerder een kijkje genomen op deze website, en zag daar een grote hoeveelheid filmpjes waarin uitleg wordt gegeven over allerlei wiskunde-vaardigheden. Nu bekeek ik eerst de TEDtalk en daarna de website maar nu nauwkeuriger:



Je kunt in het onderdeel WATCH een keuze maken uit meer dan 2400 tutorials. Hier een voorbeeld:



In het onderdeel PRACTICE kan de leerling inloggen. De vorderingen worden bewaard zodat de leerling verder kan gaan waar hij gebleven is. Als de leerling begint, ziet hij een boommodel waarbij elke volgende stap logisch volgt op de eerder uitgevoerde stap:


De leerling geeft antwoord op vragen en als hij de opgaven moeilijk vindt, kan hij een tutorial in de vorm van een video volgen waarin uitleg gegeven wordt over deze vaardigheid. Het is mooi om te lezen hoe gebruikers reageren op de tutorials. Ook worden er vragen gesteld over het onderwerp. Anderen reageren daar weer op. Na een aantal antwoorden zegt de website dat de leerling door kan naar het volgende onderdeel. In het voorbeeld hierboven kan de leerling kiezen uit drie onderdelen die allemaal aansluiten bij het eerste onderdeel.
De leerling kan het eigen proces volgen:


In het onderdeel COACH kan de leerkracht het proces bij de leerlingen volgen. Hij heeft een overzicht van de vorderingen en ziet waar leerlingen blijven steken.

In de TEDtalk geeft Salman Khan een uitgebreide toelichting: op het ontstaan van de tutorials (waarbij zijn neefjes een belangrijke rol hebben gespeeld), en ook over de enorme aantallen gebruikers en hoe het lesgeven erdoor verandert: Opdrachten die vroeger als huiswerk werden gemaakt worden nu samenwerkend in de klas gedaan terwijl de instructie thuis via de tutorials plaatsvindt. De leerkracht kan precies zien welke leerlingen uitvallen en kan zijn begeleiding daarop richten.

Gedacht vanuit de taxonomie van Bloom bevinden de tutorials van de Khan academy zich in de onderste lagen: Onthouden en Begrijpen. Maar, zoals Khan zegt, het gebruik van de tutorials schept ruimte om (hoewel hij ze niet met deze termen benoemt) hogere leerstijlen in te zetten, waardoor  er sterkere leereffecten optreden.
Niet te vergeten: De Khan academy is helemaal gratis.

Natuurlijk verpakt Khan zijn praatje prachtig en vol humor. Maar toch: gebruikerscijfers liegen niet.
Kan deze aanpak ook in Nederland succesvol zijn? In ieder geval zijn er veel vrijwilligers nodig die de tutorials vullen als het ook hier gratis moet blijven. En de leerlingen moeten over een computer beschikken om de tutorials te bekijken en de oefeningen te maken. Kan het onderwijs hier met behulp van tablets een slag maken: kwaliteit vergroten en kosten besparen? Als (in eerste instantie in het VO) de tablets steeds meer ingang vinden, kunnen we ze maar beter optimaal inzetten, nietwaar?

dinsdag 13 september 2011

iPad in de klas. Doen of niet?

Het onderwerp vandaag op Discussie Dinsdag was “iPad in de klas. Doen of niet?”. In dit artikel een uitgewerkte samenvatting.

Gisteren verscheen op dit blog het artikel van Henk Heurter ‘De meerwaarde van de iPad in het onderwijs’. Naar aanleiding daarvan de vraag: Moet een school inderdaad over op de iPad?

Het genoemde artikel is zeker niet het eerste artikel die aandacht heeft voor de mogelijkheden van de iPad, of breder het tablet, binnen het onderwijs. Op discussiedinsdag.yurls.net hebben we een aantal bij elkaar gezet. In een aantal van deze artikelen ook een opsomming van concrete ideeën.

De meerderheid van de discussie-deelnemers zegt volmondig ‘ja’op de vraag of de IPad het aanschaffen waard is. De iPad biedt veel mogelijkheden en kansen. De regelmatig gehoorde opmerking, dat er nog veel te weinig apps en content beschikbaar is voor het onderwijs is volgens enige ervaringsdeskundigen een fabeltje. Het aanbod is groot, ook Nederlandstalig. Een kwestie van op zoek gaan dus.

Een opsomming van genoemde mogelijkheden en/of voordelen tijdens de discussie:
  • Een verhaal maken op de ipad, foute woorden eruit halen en dan controleren
  • Flexibiliteit: je kunt er mee rondlopen, makkelijk doorgeven aan elkaar bij bijv. groepswerk, eigen toepassingen maken.
  • Nemen weinig plek in. Makkelijk uit te delen. Beter met een hele groep aan de slag.
  • Accus’s gaan veel langer mee dan bij een laptop
  • Middels dropbox documenten beheren, rdp inloggen op schoolnetwerk en met teamviewer kun je de ipads overnemen
  • Eenvoudige directe aansturing, leesbaarheid, draagbaarheid en robuustheid
  • De mogelijkheid om te leren door middel van een diversiteit aan apps biedt de tablet mogelijkheden voor iedere leerstijl
  • De combinatie van een handzaam apparaat met internet, een goed scherm, serious games voor onderwijs en content creatie biedt voordelen t.o.v. bijvoorbeeld de laptop.
  • De toenemende mogelijkheden om zowel software als documenten ‘in the cloud’ te zetten en dus online beschikbaar te hebben maken de tablet steeds interessanter.
Enkelen maakten ook wat kanttekeningen. Allereerst de kosten, maar ook in technische zin. Zo blijkt het werken met toepassingen die Java gebruiken nog steeds een probleem. Met trucs wellicht te omzeilen, maar het vormt dus een drempel.

Maar ook inhoudelijk enige opmerkingen:
  • Docenten moeten geschoold, dan wel ondersteund worden om er goed mee te leren werken.
  • Het moet passen bij je onderwijsconcept en je visie. Wat wil je er eigenlijk mee?
  • Er is een goede didactische inbedding nodig.
  • Welke voordelen biedt het je t.o.v. je bestaande middelen?
  • Er zijn wellicht veel beschikbare apps, maar zijn ze ook echt specifiek voor het onderwijs? Hoeveel inventiviteit en creativiteit vraagt het van de onderwijsgevende zelf om ze bruikbaar te laten zijn?
  • De iPad kan veel, maar is geen vervanger van de laptop. Het is een andere apparaat, die anders ingezet moet worden.

Het mag duidelijk zijn, dat er veel over dit onderwerp te zeggen valt. Een school zal eerst helder moeten hebben hoe het ICT wil integreren in haar onderwijs en van daar uit de vraag beantwoorden of de tablet in dat plaatje past. Goed oriënteren gaat daar aan vooraf en daarvoor is op het internet heel wat te vinden aan artikelen, filmpjes, enzovoort. En wie nog heel even geduld heeft, zal waarschijnlijk goedkoper uit zijn dan nu.

Tot zover het uitgewerkte verslag van de discussie. Op discussiedinsdag.yurls.net vind je nog enkele bijbehorende interessante aanvullende links, die genoemd werden tijdens de discussies. Heb je zelf nog aanvullende opmerkingen, ideeën of ervaringen? Reageer op dit blog!

Heb je zelf een suggestie voor een interessant discussie-onderwerp? Mail naar discussiedinsdag@gmail.com om het door te geven.

Aan deze discussie deden de volgende Tweeps mee:
@rinusd, @Netwijs , @rddehaan , @jvennink , @compie67 , @olafiolio , @jelmerevers , @pietvsz , @mariekemove , @GUPAGEBO , @HannekeMeinen , @Sjaboepaan , @karinwinters , @robertdevilee , @thijsdevries , @Wiswijzer2 , @Laagwater

Volgende week weer een nieuwe discussie over een nieuw onderwerp!
#netwijs Discussie Dinsdag: elke dinsdag tussen 12.00 uur en 13.00 uur op Twitter. Discussieer mee over Onderwijs en ICT!

maandag 12 september 2011

De meerwaarde van de iPad in het onderwijs

De iPad heeft zich in korte tijd gesetteld als dé tablet. Hij kenmerkt zich door de eenvoud van het gebruik. De iPad is geen computer in de klassieke betekenis van het woord. Hij heeft geen muis en toetsenbord, maar je kunt er wel op klikken (touch) en mee typen (on screen toetsenbord). Je kunt documenten maken en deze eenvoudig online bewaren.
 De iPad in het licht van Vier in balans 
We hebben de iPad eens tegen het licht van het Vier in balansmodel van Kennisnet gehouden.

Visie op onderwijs 
De iPad kan in diverse onderwijssituaties gebruikt worden: Je kunt ermee oefenen, communiceren en samenwerken, en je kunt ermee creëren.
Over veel apps waarmee geoefend kan worden zijn we niet enthousiast: veel practice and drill maar zonder enige vorm van feedback.
De samenwerkingsmogelijkheden zijn heel groot. Denk alleen maar aan de mogelijkheid die bepaalde apps bieden om samen een werkstuk of een mindmap te maken.  Of een ELO te delen, zoals Lifeschool, ontwikkeld door een leerling van een VO-school.
Ook zijn er heel veel apps waarmee je je creativiteit kunt ontwikkelen: onder andere muziek maken, stripverhalen en andere beeldverhalen maken, tekenen en schilderen, filmen en fotograferen.
Op linkedIN wordt een levendige discussie gevoerd over nut en noodzaak van het gebruik van de iPad in het onderwijs.

Deskundigheid 
De iPad is een handzame tablet waarmee veel verschillende programma’s en toepassingen kunnen worden gebruikt. Al deze toepassingen kunnen alleen gedownload worden via de AppStore van Apple. Dat heeft voor- en nadelen: Het beperkt het aantal toepassingen, maar zorgt er ook voor dat deze vlekkeloos werken omdat ze zijn gecontroleerd door Apple. Installeren vanuit de AppStore is kinderlijk eenvoudig.
Daarnaast kan gebruik gemaakt worden van websites via de browser Safari. Tenzij deze websites zijn geprogrammeerd in Flash, want dan werken ze niet. Dat geldt bijvoorbeeld voor De Rekentuin en Rekenweb, die uitstekend geschikt zouden zijn voor de iPad, maar (deels) in Flash gebouwd zijn.
Het in veel opzichten intuïtief gebruik met behulp van je vingers is erg plezierig. Ook het handzame formaat is een groot pluspunt. De apps werken over het algemeen erg intuïtief. Je hebt nauwelijks uitleg nodig om er mee te kunnen werken. Ook het bedienen van de tablet zelf is erg eenvoudig. De iPad heeft maar vier knoppen en één aansluiting voor een extern apparaat: namelijk naar de computer om te synchroniseren.

Digitaal lesmateriaal
Er zijn heel veel programma’s beschikbaar, maar op dit moment nog slechts weinig in het Nederlands.  Voor een deel is dat geen probleem, omdat er veel materiaal is waarvoor je geen of weinig Engels hoeft te beheersen. Het valt ons op hoeveel programma’s heel erg beeldgeoriënteerd zijn: veel iconen en slechts weinig tekst. Vooral voor jonge kinderen is dat erg plezierig: zij lezen toch nog geen teksten en kunnen met beeldtaal goed uit de voeten. Dat betekent wel dat apps waarbij het auditieve aspect een rol speelt -en dat is bij veel educatief materiaal het geval- minder goed bruikbaar zijn. Er zijn al wel enkele Nederlandstalige digitale boeken beschikbaar, maar dat aantal moet nog sterk groeien wil er een goede collectie zijn. Hetzelfde geldt ook voor de iBooks: er is nog niet veel, en wat er is, is bijna uitsluitend voor volwassenen geschikt. Het is wel te verwachten dat deze collectie snel zal groeien.


Alle programma’s voor kinderen die we hebben gevonden zijn programma’s waarmee allerlei vaardigheden op een speelse manier kunnen worden geoefend. We hebben niets gevonden wat ook niet op een andere manier voor de pc beschikbaar is, alleen het handzame formaat en de bediening met de vingers is heel plezierig: Het ontbreken van een extra schakel (een toetsenbord of een muis) tussen jouw handeling en het scherm is psychologisch een belangrijke meerwaarde.

We hebben echter weinig (gratis) toepassingen gevonden die gegevens opslaan. En zeker niet gegevens die online bewaard worden zodat ze ook op andere iPads in- en uitgelezen kunnen worden. Dat beperkt de mogelijkheden voor structureel en adaptief oefenen sterk.

De iPad kent ook beperkingen: De educatieve programma’s die op veel scholen in gebruik zijn, werken niet op de iPad. Scholen kunnen dus geen gebruik maken van de al beschikbare educatieve programma’s op de iPad. Wellicht dat er ook versies voor de iPad zullen worden gemaakt, maar dat is zeker niet vanzelfsprekend. Het zou zomaar kunnen dat deze programma’s alleen beschikbaar komen voor andere besturingssystemen. Deze programma’s maken namelijk vaak gebruik van flash. Het beleid van Apple is om geen flash te ondersteunen op de iPad.  
Malmberg heeft inmiddels al een aantal oefenprogramma’s op de markt gebracht, waaronder Pluspunt, die geheel via internet beschikbaar worden gesteld. Maar ook hier: voor een groot deel in flash geprogrammeerd. Hetzelfde geldt voor hert Schoolpakket van Ambrasoft, dat nu deels en volgend jaar geheel online zal worden aangeboden.

Vind je typen op de iPad lastig? Dan gebruik je toch gewoon een extern toetsenbord:

 
Waarvoor kun je de iPad goed gebruiken?
• Allerlei apps gebruiken: spelletjes, opdrachten, prentenboeken
• Bekijken van video.
• Beluisteren van podcasts.
• Bewerken van video en geluidsopnames.
• Maken van invuloefeningen
• Websites gebruiken (mits deze geen gebruik maken van flash)
• Aantekeningen/verslag maken
• Documenten, spreadsheets en presentaties maken met bv Google Docs
• Agenda’s beheren
• Bijhouden van je blog
• Boeken lezen
• PDF’s lezen
• Schoolboeken digitaal gebruiken
• Tekenen en schilderen
• Muziek maken
• Response voting systems gebruiken
• Zinnen en liedjes opnemen en afspelen
• Eigen verhaal schrijven
• Documenten bekijken vanuit Dropbox
• Telefoneren via Skype
• enzovoorts

Infrastructuur
De iPad is vooral een personal apparaat, en niet ontworpen om te laten gebruiken door meerdere personen. Zo kun je maar één e-mailaccount instellen en niet met meerdere profielen werken.
Inmiddels zijn er wel mogelijkheden om meerdere iPads vanaf één computer te laten synchroniseren en opladen. NoteSync is hiervan een mooi voorbeeld.  Het aanschaffen van zo’n apparaat is een kostbare aangelegenheid. De versie waarmee je 16 iPads gelijktijdig op kunt laden en synchroniseren kost zo'n € 1700,-.
Met een volle accu kun je een hele tijd toe:  afhankelijk van het gebruik wel tot 10 uur. Gedurende de dag zal de accu dus niet tussentijds opgeladen hoeven worden.

De school moet beschikken over een goed draadloos netwerk als men de leerlingen ook “in the cloud” wil laten werken. Dat betekent dat er door de school een netwerk van accesspoints aanwezig moet zijn, want in de praktijk zal het zo zijn dat meerdere leerlingen gelijktijdig met de iPad aan het werk zijn. Eén accesspoint per groep is dan onvoldoende.  Dat betekent in veel gevallen ook een forse investering.

Samenvatting
De iPad heeft minder gebruiksmogelijkheden dan een pc of laptop. Maar of dat een probleem is? Waarom je documenten lokaal opslaan als je beschikt over een online opslag als Dropbox?
Je moet van het apparaat niet verwachten wat je van een pc verwacht: het is weliswaar digitaal maar je doet er andere dingen mee. En dan komen de voordelen duidelijk aan het licht: mobiel, handzaam, langere batterijduur, intuïtief gebruik, grote bibliotheek aan apps.
Maar we mogen de nadelen ook niet uit het oog verliezen: verplichte winkelnering voor apps, geen flahondersteuning, relatief duur, nu nog onvoldoende geschikt Nederlandstalig materiaal (vooral als er sprake is van taalondersteuning). Dat zijn aspecten die goed moeten worden afgewogen.
Uiteindelijk bepaalt niet de iPad of het een waardevol leermiddel is: dat doet de leerkracht die het didactisch op de juiste manier inzet en de meerwaarde ervan weet uit te buiten, daarbij ondersteunt door de uitgeverijen die vanuit hun expertise apps op de markt brengen die aansluiten die de doelen en de behoeften van het onderwijs. (En misschien is de iPad zo in staat om de kloof die er nog bestaat tussen onderwijs en ICT te overbruggen. )

We hebben in dit artikel weinig aandacht besteed aan alle technische ins en outs van de iPad. Daarover kun je hier en hier veel meer informatie vinden.

In dit filmpje zie je wat je met de iPad absoluut niet kan:







dinsdag 6 september 2011

Is de beveiliging van gegevens en dataverkeer op scholen wél in orde?

Het onderwerp vandaag op Discussie Dinsdag was “Is de beveiliging van gegevens en dataverkeer op scholen wél in orde?”.  In dit artikel een uitgewerkte samenvatting.

In de afgelopen dagen was het onderwerp ‘beveiliging’ een hot issue nadat bleek, dat bepaalde overheidswebsites niet meer veilig waren, omdat het bedrijf dat de beveiligingscertificaten uitgegeven had gehacked was. Dat heeft nogal wat consequenties. Is het nog wel veilig om je belastingaangifte e.d. digitaal te versturen?

Dit bracht ons bij de vraag in hoeverre netwerken op scholen en het dataverkeer van en naar scholen eigenlijk is. Steeds meer software is webbased en is dus ergens online te vinden. Denk aan educatieve software, maar ook aan schooladministratiesystemen. Ook maken steeds meer scholen gebruik van bijvoorbeeld een intranet om allerlei documenten op te slaan en te delen. Maar hoe veilig is dat eigenlijk? Is dat te controleren en gebeurt dat dan ook?

Ook het computernetwerk van de school zelf is een punt. Is de beveiliging goed op orde om indringers van buiten de school ook inderdaad buiten te houden? Onderzoeken in het verleden en ervaringen van discussiedeelnemers laten zien, dat er vaak nog de nodige losse eindjes zijn.
Zo komt het geregeld voor, dat het draadloze netwerk in de school niet beveiligd is en dus toegankelijk van buitenaf. Nog even los van de vraag wat er in de school te halen valt aan interessante informatie, biedt het kwaadwillenden de mogelijkheid om via de internetverbinding van de school ongewenste zaken te distribueren zonder dat je er direct erg in hebt. Totdat anderen schade toegebracht wordt en na onderzoek jouw school als bron wordt aangewezen.
Ook komt het vaak voor, dat computers onbeheerd aan staan en waarop een leerkracht of docent nog staat ingelogd. Zelfs de beste beveiligingsmethoden helpen dan niet meer. Leerlingen of anderen die in de school rondlopen hebben daarmee de mogelijkheid om allerlei documenten te bekijken. Omdat men wachtwoorden van emailapplicaties en andere sites geregeld automatisch opslaat op de computer zijn die dus ook gemakkelijk te openen.
Of wat te denken van een GGD, een vertegenwoordiger, een schoolbegeleider, die vraagt of hij of zij gebruik mag maken van het netwerk al is het alleen maar voor de internetverbinding? Zijn daar afspraken over gemaakt?

Tijdens de discussie kwam de vraag wel op in hoeverre er wat te halen is op een school. Wat heeft een extern iemand er aan om het netwerk van de school te hacken? Wellicht niet eens zo heel veel. Anders wordt het wanneer er sprake is van een leerling in een bijzondere situatie, zoals mishandeling, een gecompliceerde scheiding of een lopende klachtenprocedure. In dat geval zou er een mogelijk belang zijn bij het digitaal inbreken op school. De vraag is hoe groot dat risico is.
Daarnaast is natuurlijk in zijn algemeenheid sprake van recht op privacy van zowel leerlingen, ouders als personeel. Daarin heeft de school hoe dan ook een verantwoordelijkheid.

Los van de privacy is er natuurlijk nog het risico, dat door middel van een virus je netwerk plat komt te liggen. Daarmee ben je als school meteen flink gehandicapt.

Vanuit de discussie een paar belangrijke handreikingen:
  • Vraag bij de netwerkbeheerder na hoe de beveiliging geregeld is en hoe e.e.a. te controleren valt.
  • Maak je gebruik van webbased applicaties voor bijvoorbeeld het administratiesysteem of van een intranet? Maak ook dan de beveiliging eens bespreekbaar. Al is het maar om te weten hoe het geregeld is.
  • Zorg dat de benodigde updates ook geregeld worden uitgevoerd.
  • Controleer of het draadloze netwerk in de school beveiligd is. Zo niet, laat dat dan alsnog in orde maken.
  • Laat als leerkracht of docent in bijvoorbeeld pauzes de computer niet onbeheerd achter terwijl je nog bent ingelogd. Log altijd uit of vergrendel de computer.
  • Maak binnen de school afspraken over het verantwoord omgaan met privacygevoelige informatie. Maak elkaar bewust van mogelijke gevaren. Bespreek welke informatie echt veilig opgeborgen dient te zijn.
  • Spreek af dat wachtwoorden zo af en toe moeten worden gewijzigd. Voorkom daarbij de voor de hand liggende wachtwoorden met voornamen en geboortedata.
  • Hoe worden leerlingendossiers en onderzoeksgegevens e.d. verstuurd naar bijvoorbeeld een hulpverlener of schoolbegeleidingsdienst of een andere school? Zij deze versleuteld of door anderen eenvoudig te openen?
Het belangrijkste punt lijkt vooralsnog te zijn: bewustwording. Hoe zijn de zaken bij ons op school geregeld, zijn er interne afspraken en worden die ook nagekomen? En verder een portie gezond verstand!

Tot zover het uitgewerkte verslag van de discussie. Op discussiedinsdag.yurls.net vind je nog enkele bijbehorende interessante aanvullende links, die genoemd werden tijdens de discussies. Heb je zelf nog aanvullende opmerkingen, ideeën of ervaringen? Reageer op dit blog!

Heb je zelf een suggestie voor een interessant discussie-onderwerp? Mail naar discussiedinsdag@gmail.com om het door te geven.

Aan deze discussie deden de volgende Tweeps mee:
@rinusd, @Netwijs , @GUPAGEBO , @marboneveld , @compie67 , @Sjaboepaan , @djsjollema , @anthonyvanderzande , @pietvsz , @raoulteeuwen , @Marathonkeje , @mariekemove

Volgende week weer een nieuwe discussie over een nieuw onderwerp!
#netwijs Discussie Dinsdag: elke dinsdag tussen 12.00 uur en 13.00 uur op Twitter. Discussieer mee over Onderwijs en ICT!

maandag 5 september 2011

Tekenen en Rekenen met Floorplanner

De trainers van Station to Station publiceren iedere twee weken een complete innovatieve les om leerkrachten te stimuleren met ICT aan de slag te gaan. De lessen staan altijd in het teken van een onderwijskundig doel waarbij een gratis toepassing op internet als hulpmiddel gebruikt wordt om een les leerzamer, boeiender en interactiever te maken.

Deze week de les Tekenen en Rekenen met Floorplanner

Met Floorplanner (www.floorplanner.nl) kun je op een snelle en mooie manier interactieve 3D plattegronden tekenen. Met behulp van simpele “drag-and-drop” tools kun je in een paar stappen goed lijkende plattegronden maken. In deze les gaan de leerlingen eerst allerlei objecten uit hun eigen slaapkamer meten, vervolgens gaan ze op de website van Floorplanner deze spullen in een eigen gemaakt slaapkamer plaatsen. Past dit allemaal?

Je kunt het lesmateriaal downloaden op de website van Netwijs.

We stellen het erg op prijs als leerkrachten hun ervaringen met ons delen. Dat kan door een bericht achter te laten op ons Blog, te Twitteren naar @netwijs of te reageren via email naar info@netwijs.info
Heeft u ook een innovatieve les gemaakt of heeft u een innovatieve ICT toepassing die u geschikt vindt. Mail ons uw les of lesidee: info@netwijs.info



P.S. Wist u dat scholen die het C3LO netwerk hebben iedere twee weken een nieuwe les op het netwerk krijgen die  door de leerlingen zelfstandig verwerkt kan worden? Deze wordt door onze onderwijsredactie ontwikkeld. Een voorbeeld vindt u hier: http://www.stationtostation.nl/1096/Interactief_lesmateriaal